Top

Europese burgers buigen zich over voedselverspilling

Tekst: Frans van der Beek | Beeld: Bigstock

De cijfers zijn onthutsend en beschamend. Ongeveer een derde van alle voedsel wordt weggegooid of verspild. Dat is in Europa al een hoeveelheid van 153 miljoen ton eten per jaar en 15 miljoen ton meer dan we aan voedsel importeren. Dat schreeuwt om oplossingen. Welke? Vraag het aan de burgers, opperde de Europese Commissie. En dat gebeurde.

In alle 27 lidstaten werden inwoners uitgenodigd om deel te nemen aan panels om suggesties te verzinnen hoe we deze schande kunnen wegpoetsen. De laatste bijeenkomst van de 150 panelleden was in februari in Brussel. De Krant van de Aarde was erbij.

Burgerpanel

Voedselverspilling tegengaan is een drievoudige overwinning: voedsel bewaren voor menselijke consumptie, boeren, bedrijven en consumenten helpen geld te besparen en het verminderen van de milieu-impact van voedselproductie en consumptie. Vandaag de dag kunnen meer dan 36 miljoen EU-burgers zich niet elke tweede dag een kwaliteitsmaaltijd veroorloven en de stijgende voedselprijzen vormen een groeiend probleem. Voedselverspilling is niet alleen een economisch en ethisch probleem, het verergert ook de klimaatverandering en put het milieu uit met beperkte natuurlijke hulpbronnen. Hoe verdere actie te stimuleren en de vermindering van voedselverspilling in de EU te versnellen, was het onderwerp van het eerste burgerpanel van de nieuwe generatie.

23 aanbevelingen

De Europese burgers die in het panel bijeenkwamen, hebben hun werk afgerond na drie weekenden van beraadslagingen. Er werden 23 aanbevelingen aan de Europese Commissie gepresenteerd rond drie actielijnen die gericht zijn op: versterking van de samenwerking in de voedselwaardeketen; initiatieven van levensmiddelenbedrijven aanmoedigen; ondersteunen bij het veranderen van het consumentengedrag. Het voert te ver om in dit artikel alle 23 aanbevelingen te publiceren. Om een indruk te geven hier een selectie.

Aanbeveling 1

Hoe dichterbij de boer, hoe blijer de consument: minder afval, meer duurzaamheid.

We bevelen aan dat de EU haar werk voortzet met beleid en initiatieven ter ondersteuning van kleinschaligheid producenten in de handel met retailers en supermarkten. Grote retailers/verwerkers hebben een duidelijke macht in deze relatie, en sturen de handel vaak in hun voordeel, soms resulterend in voedselafval. Aspecten die specifieke aandacht verdienen:

De EU en haar lidstaten zouden retailers en supermarkten moeten stimuleren om altijd de dichtstbijzijnde producent te gebruiken. Verder moeten ze prikkels ontwikkelen die de detailhandelaren motiveren om deze aanbevelingen op te volgen.

De EU moet blijven werken aan beleid op het gebied van lelijk/verkeerd gevormd voedsel.

Aanbeveling 2

Smaken van thuis:

Openbare en particuliere steun voor lokale landbouw.

We raden lokale en regionale overheden aan om lokale boeren te ondersteunen met praktische oplossingen en initiatieven om voedselverspilling tegen te gaan.

Het doel is om belanghebbenden te stimuleren om meer samen te werken om deze initiatieven aan te sturen en zo een duurzaam voedselsysteem te creëren dat ten goede komt aan boeren en consumenten.

Er worden verschillende initiatieven voorgesteld die lokale overheden kunnen initiëren, zoals belastingverminderingen en subsidies voor kleine boeren en ondersteuning bij het vinden van nieuwe markten waar lokale boeren worden beschermd tegen oneerlijke macht van retailers, bijvoorbeeld door openbare ruimtes toe te wijzen voor verkoop.

En zo zijn er nog 21 zinnige suggesties. Wie daar meer over wil weten kan terecht op de website van de Europese Commissie en daar ontdekken hoe je zelf kunt werken aan het verminderen van voedselverspilling. En dat het de hoogste tijd is om het roer om te gooien is nu wel duidelijk.

Wat zijn Europese burgerpanels?

Burgerpanels worden een vast onderdeel van het democratische leven in de Europese Unie (EU). Ze brengen willekeurig geselecteerde burgers uit alle 27 lidstaten samen om – op Europees niveau – belangrijke, komende voorstellen te bespreken die ons allemaal aangaan.

In Europese burgerpanels werken deelnemers samen in kleine groepen (elk van ongeveer 12 personen) en allemaal samen (in plenaire vergaderingen). Een facilitair team biedt ondersteuning.

Van half december 2022 tot eind april 2023 krijgen drie panels – elk met ongeveer 150 deelnemers – de kans om concrete aanbevelingen te ontwikkelen over enkele van de belangrijkste initiatieven van het werkprogramma van de Commissie voor 2023. De eerste reeks burgerpanels gaat over voedselverspilling, virtuele werelden en leermobiliteit.

Wat vindt u van dit artikel?

Frans van der Beek was een van de vaste presentatoren in de gouden tijd toen Radio Veronica vanaf de Noordzee programma’s maakte voor een miljoenenpubliek. Later werd hij nieuwslezer en de eerste hoofdredacteur van de Veronica Gids. Daarna kwamen er prachtige tijden bij de Veronica Omroep Organisatie (VOO) en grote magazine ’s zoals Penthouse. Voor de Krant van de Aarde volgt Frans de ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid op de voet. Hij ergert zich aan de wijze waarop we van de Aarde lenen en weigeren om terug te betalen. En is blij met initiatieven die het welzijn van de planeet bevorderen. Frans geeft een rode kaart aan iedereen die het milieu en de natuur vernietigt en prijst met een groene kaart alle inspanningen die het leefklimaat bevorderen of herstellen. Suggesties zijn welkom op fhjvanderbeek@gmail.com.