‘I Am The River, The River Is Me’ van ZINDOC vanaf 23 mei in de bioscopen
Tekst en Beeld: The Publicity Company
De Whanganui-rivier in Aotearoa/Nieuw-Zeeland is de eerste rivier ter wereld die erkend werd als
een rechtspersoon, als een levend en ondeelbaar wezen, in 2017. Māori riviervoogd Ned Tapa nodigt een First Nations stamoudste uit Australië en zijn dochter, die zich als activisten inzetten voor het hun eigen stervende rivier thuis, uit voor een vijfdaagse kanotocht over de Whanganui-rivier. Ze worden vergezeld door een Australische kunstenares, Ned's vrienden en familie, een internationale filmploeg en hond Jimmy.
De rivier is de hoofdpersoon van deze film, die als spiegel en inspiratiebron alle reizigers organisch verenigt. Iedereen heeft er een stem – inclusief de filmcrew – en krijgt ruimte om samen te komen, plezier te maken en te genezen van een duister verleden van historisch onrecht. De film werd gemaakt over een periode van drie jaar, in nauwe samenwerking met de Whanganui Māori. Het is een positief en urgent pleidooi voor de rechten van de natuur: op dit moment de snelst groeiende juridische beweging ter wereld.
OVER DE FILM
Corinne van Egeraat en Petr Lom zijn een echtpaar dat sinds vijftien jaar onafhankelijke creatieve documentaires maakt, veelal over mensenrechtenonderwerpen. Ze verleggen nu hun focus naar rechten van de natuur. Het nieuws over de Whanganui rivier die in 2017 wetspersoon werd trok hun aandacht en ze reisden naar Nieuw-Zeeland, waar ze riviervoogd en Māori-gemeenschapsleider Ned Tapa ontmoetten. Ze maakten samen met hem een korte film over de rivier, en het resultaat was een zeer goed bekeken korte documentaires op NPO2Doc-Kort. Het idee van rechten voor de natuur vond duidelijk weerklank bij een groot publiek.
De film is opgebouwd als een roadtrip: een vijfdaagse kanotocht over de Whanganui in twee zespersoonskano’s. Voor de Māori is de Whanganui een levend wezen – hun voorouder. Deze overtuiging is vanaf 2017 geïnstitutionaliseerd binnen de Nieuw-Zeelandse wet. Het verlenen van rechtspersoonlijkheid aan de rivier is een manier om de rivier te beschermen, en een manier om het Māori-wereldbeeld wettelijk te valideren. Dit wereldbeeld – en vooral de waarden die eraan ten grondslag liggen – kan een cruciale manier zijn om de uitdagingen aan te gaan waar we nu voor staan als gevolg van de klimaatcrisis.
Eenheid en saamhorigheid
De film is een uitnodiging om deze waarden te ervaren: van het denken over onze relatie tot de wereld om ons heen – vooral de natuurlijke wereld – als een van intergenerationele zorg en voogdij in plaats van alleen als eigendom/gebruik/extractie.
De film is ook een oproep tot eenheid en saamhorigheid – de erkenning dat we allemaal – letterlijk en figuurlijk – in hetzelfde schuitje zitten. Dit wordt benadrukt door iedereen in de film – inclusief de filmploeg – een stem te geven en een personage in de film te laten worden.
Filmmuziek
Traditionele Māori-instrumentalist Puoro Jerome heeft de filmmuziek gecomponeerd en verschijnt ook in beeld in de film. Zijn muziek, Taonga Puoro, letterlijk klankschat, heeft oorspronkelijk genezing tot doel.
Tijdens de reis worden verhalen gedeeld over pijn uit het verleden – van koloniaal onrecht jegens zowel de Māori als de First Nations Australiërs. Er wordt ingegaan op stappen die nog steeds moeten plaatsvinden om trauma’s uit het verleden te genezen.
I am the river, the river is me is een cinematografisch prachtige film, waarin de kijker wordt ondergedompeld in de natuurlijke schoonheid van de Whanganui-rivier, en het gevoel krijgt mee te varen op deze reis vol humor en emotie. Het filmteam bestaat uit inheemse en niet-inheemse filmmakers en de Whanganui-rivier is een officiële coproducent van de film.
ZINDOC is een Amsterdams productiebedrijf. Producent Corinne van Egeraat werkt samen met haar Tsjechisch-Canadese echtgenoot, regisseur/cinematograaf Petr Lom. Hun veelgeprezen werk ging in première op de Berlinale, Venetië, IDFA en Sundance, werd vertoond op ruim 400 filmfestivals over de hele wereld en is uitgezonden in meer dan 20 landen. Hun film Myanmar Diaries uit 2022 won de Berlinale Documentary Award. Ze zijn beiden lid van de Academy of Motion Picture Arts & Sciences.
