Onder de naam Innofest stellen acht festivals in het noorden van Nederland dit seizoen hun terrein beschikbaar als living lab. Bezoekers vormen mini-maatschappijen waarbinnen ondernemers hun innovaties kunnen testen in een controleerbare omgeving. Producten als kartonnen tenten en groente-patat doen al mee en vinden via het festivalterrein hun weg naar de ‘echte’ maatschappij.

Tekst: Sjors Beukeboom

“Festivals zijn eigenlijk tijdelijke samenlevingen waar een hek omheen staat. Dit maakt het een perfecte testomgeving voor prototypes en experimentele technieken’, aldus Anna van Nunen directeur van Innofest. Innofest is een samenwerkingsverband van drie Nederlandse festivals, Lab Vlieland, de TUDelft en de Provincie Drenthe, en bestaat sinds januari van dit jaar. “We zetten met Innofest de festivals in als levende laboratoria om innovatieve producten te testen. Op die manier hopen we ondernemers met deze producten verder te helpen. Dit vanuit het idee dat een festival het perfecte living lab is.”

Organisatoren van festivals denken lang na over hoe een festival eruit gaat zien. Er komt veel kijken bij de organisatie, zoals de energievoorziening, eet- en drinkgelegenheden en slaapmogelijkheden. Van Nunen: “Wat dat betreft is een festival net een dorp, alleen dan eentje dat helemaal bedacht is. Daarom is het heel makkelijk om er innovaties op in te voegen. Bij een bestaande stad is het moeilijker omdat je daar niet alles zomaar kunt omgooien.”

Tent van karton

Alle thema’s waar de experimenten zich op focussen zijn gerelateerd aan duurzaamheid. “Juist festivals kampen vaak met problemen om duurzaam te zijn”, meent Van Nunen. “Denk bijvoorbeeld aan de dieselaggregaten waarop de festivals draaien. Er kan veel geïnnoveerd worden op het gebied van duurzame energie. We gaan daarom dit jaar verschillende accupacks inzetten en kijken of we meer kunnen doen met zonne-energie. Ook kijken we naar lichtpalen en led-verlichting.”

Eén van de innovaties die na de testperiode met Innofest de markt opgegaan is heet Kartent. Welk festival en wanneer? Kartent is een duurzame, kartonnen tent die recyclebaar is en kan worden opgezet tijdens festivals. “De tenten zijn op een aantal festivals getest. Daar hebben mensen in geslapen, er zijn biertjes overheen gegooid en hij heeft in de regen gestaan. De ondernemer zei: ‘Ik kan hem ook wel in mijn achtertuin zetten maar dan slaapt niemand erin.’ Hij heeft nu een goedlopend bedrijf. Zo staan zijn kartonnen tenten nu op campings en op festivals over de gehele wereld.”

Groentepatat

Festivalterreinen mogen dan een controleerbare omgeving zijn, een realistische afspiegeling van de maatschappij zijn ze niet. Dat geeft Van Nunen ook toe: “Dat zijn ze zeker niet. Dat ambiëren we ook niet, want dat is niet mogelijk.” Volgens de directrice ligt de kracht van Innofest bij de controleerbaarheid en tijdelijkheid van een festival.

Dat er zich verschillende doelgroepen begeven naar de festivalbezoekers ziet Van Nunen ook als een sterk punt. Dat heeft voor het testen van bepaalde initiatieven een meerwaarde. Zo staat er bij de volgende festivals een man uit Emmen (naam) op het terrein die wil testen of zijn groente-friet een gezond en duurzamer alternatief is voor het welbekende patatje. Door de verschillende minimaatschappijen weet hij voor welke doelgroep zijn groentepatat geschikt is.

Innofest neemt de programmering van de verschillende innovaties voor haar rekening. Het is daarbij gunstig dat er meerdere festivals meedoen. Zo kunnen de resultaten vergeleken worden, of experimenten worden aangepast en worden getest op een volgend festivalterrein. Daarnaast wordt er onderling informatie uitgewisseld. Zo komen organisatoren bij de festivals van andere medewerkende festivals kijken. Zo kunnen ze van elkaar leren, duurzame oplossingen vinden en nieuwe aspecten ontwikkelen.”

Innovatie stimuleren

Innofest focust zich louter op festivals in Noord-Nederland. Festivals in andere delen van Nederland doen niet mee aan het initiatief. Dat heeft volgens Van Nunen in de eerste plaats te maken met de sterke festivalinfrastructuur in het noorden: “Het noorden heeft een uitermate sterk festivalprogramma. Er zijn enorme publiekstrekkers zoals Eurosonic-Noorderslag en de TT-Assen, maar ook festivals zoals de ‘Into The Great Wide Open’ dat heel erg specifieke bezoekers trekt, zoals hoogopgeleid, nieuwsgierig publiek.”

In de tweede plaats beschikken de noordelijke provincies over veel midden- en kleinbedrijven waar, volgens Van Nunen, minder wordt geïnnoveerd dan elders in Nederland. “Ik durf dat niet met zekerheid te zeggen, maar als ik puur naar de cijfers kijk dan zie ik dat koplopers qua innovatie niet in het noorden zitten. Met dit initiatief hoop ik daar verandering in te brengen. Er ligt een mooie uitdaging om hen te stimuleren dit wél te doen en daarmee de lokale economie te bevorderen.”

Meer dan vermaak

Van Nunen kijkt voor partnerships binnen Innofest dan ook naar verschillende bedrijven. Naar bedrijven die al innovatief zijn, maar ook naar die wel de potentie hebben om te innoveren, maar dat nog moeten doorzetten. Daarnaast praat ze met kennisinstellingen om te kijken waar ruimte ligt voor ontwikkelingen.

Naast het aanzwengelen van innovatie heeft Van Nunen, van origine sociaal psycholoog, nog een persoonlijke drijfveer. Zo wil ze graag laten zien dat de creatieve industrie en de culturele sector veel meer zijn dan vermaak alleen. Van Nunen: “Ik zou het heel gaaf vinden als we binnen een paar jaar kunnen laten zien dat het veel meer dan dat is. Op festivals krijg je zoveel mensen bij elkaar – de acht deelnemende festivals te samen 600.000 duizend per jaar – en die hebben veel meer kracht in zich dan alleen het drinken van een biertje bij een mooie voorstelling.”