Snijbloemen: symbool voor onethische praktijken?
Tekst: Margriet Mantingh | Beeld: Dreamstime
In Europa zijn honderden pesticiden ooit voor gebruik in de landbouw toegelaten en vervolgens weer verboden omdat achteraf blijkt dat de eerst goedgekeurde stoffen voor mens en/of natuur heel schadelijk zijn.
In de EU verboden pesticiden wel veilig voor landen buiten de EU?
De ironie is, dat Europese chemiereuzen vele van deze verboden pesticiden nog steeds produceren en exporteren, vooral naar lageloonlanden buiten de EU. Ook Nederland doet aan deze onethische praktijk mee. Alleen al in 2022 exporteerden 6 Nederlandse bedrijven bijna 15.000 ton EU-verboden pesticiden naar lageloonlanden met een zwakke regelgeving, zoals Zuid-Amerika, Azië en Afrika. Een argument van de pesticidefabrikant is, dat in andere landen andere plagen heersen en daar dus ook andere bestrijdingsmiddelen nodig zijn.
Bij de Nederlandse sierteeltbranche zijn lageloonlanden met een gunstig klimaat zoals Ecuador, Kenia en Ethiopië, in trek. Waren er in 1980 in Nederland ongeveer 1000 hectare rozen, in 2024 waren het slechts 150 hectare. Daarentegen is in 2024 het areaal met rozen in Kenia en Ethiopië 5000 hectare[1], waarvan vele hectares in beheer zijn van Nederlandse kwekers, die de rozen uiteindelijk via bloemenveiling Aalsmeer verkopen. Behalve rozen importeert Nederland ook andere snijbloemen uit lageloonlanden zoals Zimbabwe, Kenia of Colombia[2]. Tegelijkertijd is in die landen de pesticiden- en milieuregelgeving zwak.
Illustrerend is het feit, dat van de 585 wereldwijd meest gebruikte pesticiden er in de EU 499 verboden zijn; in Colombia, Kenia, Ethiopië en Zimbabwe zijn van de 585 pesticiden respectievelijk slechts 41, 28, 12 en 24 verboden. [3]
[1] https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2024/12/04/de-roos-is-bijna-uit-nederland-verdwenen
[2] https://ppflowers.freshportal.nl/nl/product/index/index/WPA_ID/88/page/1/
Greenwashing door certificeringssystemen
Het bizarre is, dat het FSI (Floriculture Sustainability Initiative) [1] of het MPS (Milieu Project Sierteelt) certificeringssysteem de toepassing van in de EU verboden en zeer giftige pesticiden door siertelers in landen buiten de EU toestaat. De MPS-certificering is een initiatief van de Nederlandse sierteeltsector en is een registratiesysteem van bestrijdingsmiddelen- en meststoffengebruik en wordt globaal toegepast[2]. Een voorwaarde voor een MPS-certificering is, dat de teler zich aan de lokale wetgeving houdt. Het MPS-systeem hanteert onder meer een lijst met 753 synthetische pesticiden die volgens de lokale regulering toegepast mogen worden. Van deze 753 pesticiden zijn er in de EU ongeveer 313 verboden!
De boemerang van verboden pesticiden
Onderzoek van PAN-NL in 2025 toont aan dat geïmporteerde snijbloemen, ook met een MPS- en FSI-certificering, sterk besmet zijn met in de EU verboden pesticiden[1]. PAN-NL liet 7 gemengde boeketten, 5 bossen rozen en een bos tulpen onderzoeken door een gecertificeerd laboratorium op pesticiden. In alle boeketten zijn restanten van pesticiden gevonden; in totaal 71 verschillende werkzame stoffen, waarvan een derde (34%) in de EU verboden is. De 7 onderzochte gemengde boeketten waren met 8 tot 22 verschillende pesticiden besmet. Slechts één boeket bevatte geen verboden stoffen, in de resterende boeketten werden tot 7 verboden pesticiden aangetroffen. In de 5 onderzochte boeketten rozen zijn 9 tot 21 verschillende stoffen gevonden; in twee boeketten rozen waren geen verboden pesticiden, de andere drie waren met 4 tot 9 verboden pesticiden besmet.
Geen limieten – een risico voor de gezondheid
In tegenstelling tot levensmiddelen zijn voor pesticiden resten in sierteeltproducten geen wettelijke maximaal toelaatbare gehalten (MRL) vastgelegd. Het gevolg is dat van buiten de EU geïmporteerde bloemen vaak met vele verboden giftige pesticiden en in hoge gehalten zijn besmet. Maar ook in sierteeltproducten van Nederlandse bodem worden hoge gehalten aan pesticiden aangetroffen[1].
Zoals de onderzoeker K. Toumi (2016) vaststelde, bloemisten die dagelijks met de pesticiden in contact komen, lopen hierdoor een gezondheidsrisico.[2] Veel aandacht kreeg het bericht over het 11-jarige Franse meisje dat in 2022 overleed aan leukemie.[3] De leukemie werd door Franse experts in verband gebracht met haar moeder die jarenlang als bloemist werkte. Ook tijdens haar zwangerschap.
Om aan deze onethische praktijken een einde te maken, pleit PAN-NL voor maximale residu-limieten voor pesticiden in sierteeltproducten en een nultolerantie voor pesticiden die in de EU verboden zijn.
Mocht u een `gifboeket´ cadeau krijgen, gooi de resten niet op de composthoop of in de gft-bak, maar bij restafval. Daarmee voorkomt u dat de gifstoffen in de natuur gerecycled worden.
En onderteken de petitie[4] ‘Nederland, zeg nee tegen de export van verboden pesticiden!’
Margriet Mantingh
Voorzitter Pesticide Action Network Netherlands
https://www.pan-netherlands.org
[1] https://www.pan-netherlands.org/blog/2024/05/16/planten-met-verboden-pesticiden-en-cocktails/
Zee-ijs verdwijnt
In 2016 smolt een gebied groter dan Texas op een van de grootste ijsplaten van het continent.
Hoe goed kunnen vogels ho...
Merels en lijsters houden tijdens het foerageren hun kop vaak scheef om te luisteren naar wormen.
