Top
pianofestival

Pianofestival Ruhr, Impact

Tekst: Eric Schoones | Foto’s: Ursula Kaufmann en Mark Wohlrab

Het grootste pianofestival van de wereld wil geen elitair festival zijn met alleen concerten van beroemde pianisten voor een select publiek. Nee, het educatieprogramma is in ruime tien jaar geworden tot een essentieel onderdeel van het festival, dat met name in achterstandswijken zoals in Duisburg-Marxloh veel goed werk doet voor kinderen en jongeren die anders niet zo gemakkelijk met muziek in aanraking zouden komen. Dr. Tobias Bleek heeft sinds begin van 2007 de leiding over het educatieprogramma dat al veel prijzen in de wacht heeft gesleept.

Tobias Bleek, geboren in 1975, studeerde muziekwetenschap en filosofie in Tübingen, Oxford en Berlin. Hij deed onderzoek naar de muziek van Kurtág, Schönberg en Webern, maar ook naar jazz en Franse muziek. 

‘In 2006 nam onze intendant Franz Xaver Ohnesorg, het initiatief tot het educatieprogramma en hij vroeg Richard McNicol, die hij nog uit Berlijn kende, om hulp. Al snel werd duidelijk dat het een omvangrijk programma zou worden. Ik kende Richard McNicol nog van zijn werk met de Berliner Philharmoniker waar hij in 2002 een groot educatieprogramma opbouwde. Ik was toen nog student en daar zijn assistent.‘

Het was ook van meet af aan de bedoeling dat het project veel impact zou hebben. ‘We streven naar een langjarige werking en dat kan alleen als je met andere partijen samenwerkt, zoals de basisscholen in Duisburg-Marxloh en de lerarenopleidingen. De kwaliteit is het beste gewaarborgd met vaste partners en ook daarom hebben we onze ervaringen gedeeld op het internet, waar we een platform bouwden: Explore the score.‘

De variatie in projecten is zeer groot. ‘Het loopt van Little Piano School voor de allerkleinsten, via grote schoolprojecten tot aan het begeleiden van uitzonderlijke talenten plus de verkenning van de hedendaagse muziek.’ 

Dat komt allemaal samen in Explore the score. ‘Inderdaad, we hebben in 2015 een jaar lang, ook met scholen en kleuterscholen, een groot Ligeti-project gedaan met Pierre-Laurent Aimard, maar hij gaf ook masterclasses.’

Er is nog wel een lange weg te gaan. ‘Het is ons doel om hier in het Ruhrgebied Little Piano School verder uit te bouwen, maar daarvoor zijn eenvoudig weg nieuwe leraren nodig en we zoeken ook contact met nieuwe scholen. De leraren krijgen een relatief diepgaande opleiding van twee jaar, en voor hen die al langer meedraaien in het project is de muziek een belangrijk deel van hun beroepsleven geworden. Ze werken in de ochtend in de Kindergarten en de middagen is voor lessen 

Na Pierre-Laurent Aimard gaat nu ook András Schiff meewerken aan Explore the score. ‘Met hem zijn we een project over Bartók gestart. En hij doet dat ongelooflijk goed. Hij zegt bijvoorbeeld: “Een Duitse studenten zou dit zo spelen, eenvoudig alleen de noten.“ En dan zingt hij het Hongaarse volkslied waar deze muziek op gebaseerd is, om duidelijk te maken dat het eigenlijk met een grote ritmische flexibiliteit gespeeld moet worden. Ik vind dat ongelooflijk spannend. Ook heel leuk om te zien zijn de verschillen in karakter. Aimard is meer de analyticus, Schiff is vooral sterk in het beeldend uitleggen van de muziek.’ 

Er ontstaan mooie resultaten. ‘Zeker, ook door ons werk in de afgelopen tien jaar zijn er interessante verbindingen ontstaan. Zo werkten gymnasiasten samen met leerlingen van de basisschool in een inclusief dansproject en we ontwikkelen een concept waarmee kinderen hun gehele schoolcarrière kunstzinnige begeleiding kunnen krijgen. Gelukkig is er belangstelling van de politiek. Het is tenslotte mooi om te zien hoe jonge pianisten zoals Fabian Müller en Lorenzo Soulès, ze waren beiden 13 of 14 jaar toen ze deelnamen aan een educatieproject met Aimard, nu recitals geven in ons festival en sleutelfiguren zijn geworden in het project.’

www.explorethescore.org

KFR2018 Education © Ursula Kaufmann
KFR2018 Education4 © Ursula Kaufmann

Wat vindt u van dit artikel?

Musicologist, pianist & author on music and sustainability/circular economy. Author of six books and a new one in preparation.