Jaren geleden had hij een gesprek met Wim T. Schippers dat hem altijd is bijgebleven. Johannes Steendam: “Schippers reageerde op het statement dat de mens onnatuurlijk gedrag vertoont en claimde ‘alles is natuur’. Oftewel: er bestaat geen ’onnatuurlijk’. Wanneer de mens natuur is, dan per definitie zijn gedrag dat ook. Dan is een straaljager ook natuur, was zijn conclusie. En in een zekere zin is daar geen speld tussen te krijgen.”

Ongebruikelijk medium

De gebruikte motorolie waarmee Johannes Steendam schildert, heeft veel betekenissen en de link met de Aarde is evident, het zit al in de naam aardolie. “Ja, het is een medium dat zijn reis door de tijd op deze planeet heeft gemaakt. De ruwe vorm van dit medium is in miljoenen jaren gevormd, totdat wij mensen het uit de grond haalden en het raffineerden en distilleerden. Ik gebruik motorolie van verschillende auto’s en motoren die ik op dik papier zet. Elke keer als ik een blikje olie krijg, wordt het kleurenpalet uitgebreid. Elke olie heeft z’n eigen specifieke toon en kenmerken, gedefinieerd door de motor, het gebruik en de verzorging van de auto door de eigenaar.”

Zijn werk verhoudt zich ook tegen het abstracte aan tot het landschap. “Zowel letterlijk als figuurlijk. De fossiele brandstoffen hebben veel landschappen op vele manieren veranderd.”

Naast het landschap hebben thema’s als proces, tijd, tijdelijkheid, de reis en de ervaring ook betrekking op Olievelden. Komen, zijn, gaan en verdwijnen. Los daarvan gaat het uiteindelijk over schilderen en de juiste verhoudingen. “Het zijn composities van kleuren en lijnen, vlakken, tonen en vervloeiing. Het ongebruikelijke medium met zijn eigen specifieke kenmerken creëert unieke beelden die het verhaal vertalen en vertellen.”

Het eindresultaat resoneert ook met geduld, een plek waar de tijd verdwijnt, verdwaalt in het atmosferische perspectief.

Overlaten aan het toeval

“Tijd en ruimte ontmoeten elkaar ook in de liefde voor het experiment, in het ontdekken van hoe met de olie een gelaagd kunstwerk gemaakt kan worden.” Ook in de confrontatie met de voorgangers in de kunst. “Er ligt een hele wereld verborgen onder het oppervlak. Ik heb echter het gevoel dat de kenmerken van het medium en de beelden die ik kan creëren bij mij passen als kunstenaar en persoon. De limiet van controle, de zachtheid en ruwheid die uit de vloeibaarheid komt, passen daarbij. Er wordt iets aan het toeval overgelaten en dat moet ook zijn in het leven en de verkenning. Ik heb wel een zekere mate van controle maar er is een grens aan die controle. Er is altijd een deel waar het medium het alleen doet. Je zou kunnen zeggen dat het medium het werk afmaakt. Dat is heel erg interessant, het geeft een gevoel van vrijheid en van ontdekking.”