Leven er leeuwen in India?! Jazeker, in het zuiden van de staat Gujarat ligt Gir National Park. Dit is het laatste bastion van de Aziatische leeuw (Panthera leo persica). Onder Indiërs en Aziaten, biologen en wetenschappers is het een beroemd park, maar daarbuiten kennen veel mensen het niet.

Het park beslaat 258.71km2 en ademt een droog en ruig landschap dat varieert van kleine open vlakten tot dichtbegroeid struikgewas en boompartijen, omringd door rotspartijen en rivieren. De moessonperiode, van juni tot en met september, zorgt voor een groene, waterrijke transformatie. Er leven zo’n 40 andere soorten zoogdieren, 425 vogelsoorten en 40 reptielachtigen.

Huidplooi

De Aziatische leeuw is uiteraard verwant aan zijn Afrikaanse broer, maar heeft onderscheidend DNA. Hierdoor is het uiterlijk net ietsjes anders. Het grootste verschil is dat de leeuwen van Gir een kenmerkende, dikke huidplooirand in de lengte over hun buik hebben lopen. Mogelijk biedt deze plooi bescherming tijdens het vechten, maar helder is dat niet. Ook is de Aziatische leeuw veelal iets kleiner en de manen van de mannetjes zijn minder imposant.

Hoop voor de toekomst

Vermoedelijk zijn de eerste leeuwen vanuit de hoogtijdagen van Maharadja’s geschenken geweest van Pakistaanse, Afghaanse Khan’s of Perzische sjah’s en hebben de katachtigen zich zodoende in het wild verspreid door India.

De intense jacht heeft bijna voor volledige uitsterving gezorgd. In Gir leefden in 1880 de allerlaatste, slechts 12 (!), leeuwen. De Nawab (gouverneur) van Junagadh, ontfermde zich over de leeuwen en sinds 1900 kregen de katten de beschermende status.

Gelukkig is er weer hoop, want ondanks dat de exacte tellingen bij verschillende bronnen wat uiteen lijken te lopen, is de populatie de afgelopen vijf jaar flink toegenomen van 600 tot 891 individuen in mei 2025 door inspanningen van de Indiase overheid, natuurconservators en duurzaam toerisme.

Opvallend detail hierbij is dat het niet alleen gaat om Gir en het nabijgelegen Wildlife Sanctuary, maar dat de populatie flink is toegenomen in gebieden en reservaten buiten de parkgrenzen, zoals Girnar, Barda en Mitiyala. Tegen Press Trust of India zegt minister van Gujarat, Bhupendra Patel, dat de toename opmerkelijk is, maar vooral dat de leeuwen zich verspreiden in 11 districten in de regio Saurashtra, waaronder ook kust- en niet-beboste gebieden.

Gereguleerd spreidingsysteem

Gir hanteert een gereguleerd spreidingsysteem voor 13 verschillende routes, wat strak en streng geregeld is. Er is een limiet aan het aantal auto’s dat per dagdeel het park mag bezoeken. En dat is nodig omdat het anders een circus wordt.

En soms voelt dat toch een beetje zo wanneer diverse auto’s leeuwen aantreffen bij een kruising waar meerdere routes samenkomen. Of wanneer een leeuwenpaartje besluit midden op de weg te gaan liggen, dan ontstaat er een kortstondige file. Het is een kwestie van timing en soms ben je ook volledig ‘alleen’ bij een leeuwenfamilie. Dit duurt overigens vrij kort om de dieren hun rust te geven.

In het verleden werden gidsen regelmatig door Indiase toeristen omgekocht om van de paden af te gaan. Nu mag niemand meer van het pad af. Wie dat wel doet riskeert een hoge boete en mag 15 dagen niet als gids werken.

Eigenaar van dieren

Opmerkelijk is dat er overdag rangers zijn die de leeuwen nauwlettend te voet of per motor ter bescherming in de gaten houden. De leeuwen zijn hier volledig aan gewend en vallen de bewakers niet aan, iets wat ondenkbaar is in Afrika.

Het nomadische Maldhari-volk, dat grote delen van het jaar met hun vee door het park trekt, leeft al vele eeuwen in harmonie samen met leeuwen én luipaarden. Zij hebben toestemming om zonder toezicht door het park te trekken. Maldhari betekend ‘eigenaar van dieren’.

Tijdens een van onze game drives komen we drie Maldhari-vrouwen tegen die onderweg zijn naar een begrafenis. Ze doorkruisen het park te voet. Ze zijn niet bang voor de leeuwen, want er is wederzijds respect. De reden hiervan is dat de Maldhari volgens hun geloof leeuwen en luipaarden eren en daarom de katten niet als een bedreiging zien. Een prachtige symbiose tussen mens en dier en belangrijk om hun toekomst te waarborgen.