
1000 Gaia Collectieven bloeien op het Europese platteland
KAIROS SYMPOSIUM OP ZATERDAG 1 NOVEMBER IN SCHIPLUIDEN
Tekst en beeld: Ecolonie | Foto boven: Forge Neuve, een van de terreinen van Ecolonie dat zeer geschikt zou zijn om het Kairos Centrum te vestigen. Het ligt in de vallei van de rivier de Ourche tussen 2 grote meren. Het terrein wordt ook wel de Groene Kathedraal genoemd.
We spreken Kirsten Barink en Henkjan de Blaauw, bewoners van Gaia Collectief Ecolonie in Frankrijk over het aanstaande Kairos Symposium. Dit Collectief is sinds 1989 alom bekend in Nederland, vandaar dat we heel nieuwsgierig zijn naar hun plannen.
Wat is de bedoeling van dit Kairos symposium?
Kirsten: We willen hiermee aandacht vragen voor onze plannen op de lange termijn. Dit is het startschot, zeg maar. En die plannen houden de oprichting in van een Kennis- en Informatiecentrum met de naam Kairos, om mensen die een woon-werkgemeenschap willen beginnen volgens het concept van een Gaia Collectief, te helpen met hun plannen. Ecolonie heeft een schat aan ervaring en kennis in huis en wil die graag ter beschikking stellen aan een nieuwe generatie pioniers.
Henkjan: Al jaren lopen we met dit plan rond maar we denken dat het nu het juiste moment is om ermee naar buiten te komen. Voor de naam Kairos hebben we gekozen omdat de betekenis daarvan een soort tegengif is tegen de huidige tijdgeest. De filosofe Joke Hermsen gaf er de volgende betekenissen aan in haar boek Kairos: ‘het juiste ogenblik’, ‘de tijd die ertoe doet’, ‘de tijd die voor een doorbraak weet te zorgen’.
Wat houdt het Gaia Collectief concept in?
Kirsten: Dit concept kent een aantal kenmerken die in de loop van de laatste 25 jaar op Ecolonie in de praktijk ontwikkeld zijn. Steeds is daarbij ook gekeken naar inzichten van denkers, filosofen die het huidige tijdsgewricht proberen te doorgronden en met adviezen komen, hoe in de praktijk te handelen om een leefbare wereld te realiseren. Denk aan de Duitse filosoof Peter Sloterdijk of de Franse filosoof Bruno Latour. Zo aan de zijlijn noemen we de praktijk van Ecolonie daardoor ook wel toegepaste wetenschapsfilosofie.

Als cultureel antropoloog kan ik me daar heel goed in vinden. Belangrijkste kenmerk is misschien wel de veelzijdige ambachtelijke projectorganisatie, gebaseerd op ecologische uitgangspunten. Ecolonie heeft al 20 jaar de Franse Skal-licencie. Ieder jaar bezoeken wel 3000 gasten gemiddeld 6 dagen deze bijzondere plek. Ecolonie is tot ontwikkeling gekomen dankzij de hulp van vrijwilligers en stagiaires.

Waarom willen jullie dit concept verspreiden over het platteland van Europa?
Henkjan: Dat heeft verschillende redenen die niet los van elkaar gezien kunnen worden. Omdat het concept van Ecolonie heeft bewezen levensvatbaar te zijn en zonder subsidie zich op een organische wijze heeft ontwikkeld, trekt het veel geïnteresseerden die ook zoiets willen opzetten. En verbind je die belangstelling met het feit dat grote delen van het platteland van Europa al decennialang te maken hebben met een leegloop en een sociaal-economische verwoestijning, dan kom je bij dit idee uit, om dit netwerk van Gaia Collectieven te gaan ontwikkelen als perspectief voor toekomstige generaties. Tijdens de economische crisisjaren rondom 2008 bleek al dat veel jongeren in Zuid-Europa naar het platteland trokken. De stad had hun toen niets meer te bieden.
Kirsten: Het is dan ook niet voor niets dat de beroemde Nederlandse architect Rem Koolhaas, de architect voor wie de stadsontwikkeling centraal stond, een paar jaar geleden in het tv-programma Buitenhof een krachtig pleidooi hield om de aandacht van de stad naar het platteland te verplaatsen. Samen met Koolhaas wijzen overigens velen al jaren op het belang van plattelandsontwikkeling.
Wat zijn de kenmerken van een Gaia Collectief? Ik begrijp dat jullie je geen ecodorp noemen.
Henkjan: Dat laatste klopt. We hebben ons wel een tijdje zo genoemd toen we nog worstelden met onze identiteit. Gaandeweg beseften we dat ons concept er op hoofdlijnen anders uitziet. We zijn een woon-werkgemeenschap met veel ambachtelijke projecten, waarmee we ons eigen geld verdienen. Niemand van de gemiddeld 25 bewoners werkt buiten de deur. Eenieder krijgt een basisinkomen (vooral in natura: kost en inwoning en zakgeld). Dat vind je niet terug in het ecodorp-concept. De bewoners daarvan hebben ieder nog een baan buiten de deur en zo zijn er meer verschillen. Wat we gemeen hebben is onze zorg voor de leefomgeving.
Kirsten: Op het symposium gaan we uitgebreid in op al deze onderwerpen. De lezinggevers zijn deskundig. Een van de sprekers is prof. Klaas van Egmond.
Informatie over het symposium vind je op: www.ecolonie.eu/symposium